Uitzonderingen daargelaten, de meeste vrouwen in de overgang merken dat ze vanzelf een stukje dikker worden. Ze eten niet zo zeer méér of zelfs juist mínder en toch prijkt daar opeens die extra rol boven de broekriem. Het hele silhouette verandert, je ziet misschien-net als ik- dat je steeds meer op je moeder gaat lijken.
Ik hoor haar nog klagen over dat ze geen rok meer kon dragen omdat deze altijd heel raar 'optrok' en ik herinner mij nog haar eeuwige zoektocht naar afkledende jurkjes en haar geworstel met steppins en korseletten.
En opeens heeft de tijd een hele generatie door geschoven en zijn we zelf op deze leeftijd aangeland. In je hoofd ben je daar wellicht nog niet, je nieuwe figuur past helemaal niet bij hoe je jezelf ziet en wilt blijven zien.
Ik weet nog dat ik een paar jaar geleden in shock de paskamer uitkwam. Zo'n paskamer met felle TL lampen en aan alle kanten spiegels. Ik keek erin en dacht "Van wie zijn die witte, voluptueuze, deukige billen?" Ik had het beeld van jaren terug nog op mijn netvlies. Dat bleek niet meer te kloppen.
Een ontgoocheling dus, er zijn nog meer ontgoochelingen tijdens de overgang maar deze is wel de meest bekende.
Wat gaan we hiermee doen? Gaan we op rantsoen en helemaal los in de sportschool? Gaan we in berusting en verwelkomen we gelaten de extra pondjes? Gaan we uit pure frustratie op de bank zitten met een familiezak chips, want het maakt toch niks meer uit? We hebben namelijk al drie weken op 1000 calorien geleefd en we zijn welgeteld één ons afgevallen...
Is het belangrijk dat we onze BMI onder de 25 houden of zien te krijgen? Ja! Niet speciaal omdat we dat doorgaans mooier vinden maar vooral omdat onze stofwisseling nadelig wordt beinvloed bij overgewicht. Met name als de vetopslag op onze buik terecht is gekomen. Dit vet is metabool actief en maakt stoffen die nadelen hebben voor onze bloedvaten, cholesterolwaarden, insulinewaarden en bloeddruk. Onze ontstekingswaarden raken ook verhoogd. Wat kunnen we doen?
Het mag duidelijk zijn, de overgang heeft invloed op onze vetopslag. Onze stofwisseling verandert zodra progesteron en oestrogeen dalen, de schildklier gaat gemakshalve een tandje trager werken, daardoor verbranden we in rust minder energie. Ga dus niet op een crashdieet want dan gaat dit mechanisme nog meer opspelen!
Verder is het zo dat door de overgang onze cellen minder gevoelig worden voor het hormoon insuline. Insuline, gemaakt in de 'ínsula', de eilandjes van Langerhans in de alvleesklier, zorgt dat suikers in ons bloed opgenomen kunnen worden door de lichaamscellen. Echter, de nu wat afgestompte cellen reageren met hun poortjes niet goed meer op insuline. Daardoor maakt de alvleesklier nog meer insuline aan om toch de suikers in de cellen te krijgen. Insuline is tevens een vetopslag hormoon. Je raadt het al, zolang insuline zo hoog is kun je geen vet verbranden. Je valt dan moeizaam af en komt makkelijk aan. Je hebt dan insuline resistentie, dit kan uiteindelijk leiden tot diabetes type 2. De kans dat je-met een typisch Westers voedingspatroon- insulineresistent bent is groot.
Het Insuline niveau naar beneden brengen is een voorwaarde om af te vallen. Je kunt dat doen met voeding en bewegen maar een goede slaap en stressreductie helpen ook mee. De dingen die we eten bevatten vaak teveel snelle, bewerkte koolhydraten. Deze jagen de bloedsuikers en het insuline niveau flink omhoog. Daar kunnen we verandering in brengen.
Worden we dan weer helemaal slank? Nee, waarschijnlijk niet, tenzij je er je levenswerk van wilt maken. De vraag is moeten we dat willen? Is het niet gewoon goed als we weten waar we nog prima invloed op uit kunnen oefenen en waar dat nagenoeg ondoenlijk wordt? Ons lichaam verandert, wordt ouder, het heeft haar sporen letterlijk verdiend. Voor een deel moeten we dat accepteren en misschien ook wel waarderen na zoveel jaren trouwe dienst. Maar wat we wel kunnen doen voor ons lijf-als blijk van dank en respect-is goed voor haar zorgen. Dat vraagt meer inspanning dan in onze jonge jaren, toen ging alles nog vanzelf. Echter, met een beetje geluk valt er dés te meer te winnen: als bijvangst een paar kilo minder op de weegschaal én vooral een lichaam wat ons nog prima van dienst kan zijn tot we écht oud en grijs zijn.